بررسی ارتباط بین سطح سرب خون و وضعیت تغذیه مادران باردار با وزن کم نوزاد در بدو تولد

چکیده زمینه و هدف: وزن کم هنگام تولد (lbw ) low birth weight به وزن بدو تولد نوزاد کمتر از 2500 گرم گفته می شود. تولد نوزادان کم وزن عامل اصلی مرگ و میر دوران نوزادی محسوب می شود و با شناسایی عوامل موثر بر آن و رفع آنها می توان به کاهش موارد کم وزنی زمان تولد کمک کرد. بنابراین هدف ما در این پژوهش بررسی ارتباط بین سطح سرب خون و وضعیت تغذیه مادران باردار با وزن کم نوزاد در بدو تولد می باشد. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه طولی (آینده نگر) می باشد که بر روی1033 مادر باردار20-14هفته مراجعه کننده به درمانگاههای پره ناتال شهر تهران که واجد شرایط ورود به مطالعه بودند طی مدت اردیبهشت 89 تا خرداد 90 انجام گرفته است. در بدو ورود در مطالعه نمونه خون وریدی مادران جهت اندازه گیری سرب خون اخذ گردید و پرسشنامه دموگرافیک و بسامد خوراک(ffq) توسط پژوهشگر آموزش دیده به روش مصاحبه تکمیل گردید کلیه مادران وارد شده در مطالعه تا زمان زایمان مورد مراقبت های روتین بارداری قرار گرفته و پس از زایمان، وزن بدو تولد نوزاد از کارت تولد استخراج و ثبت گردید. داده های تغذیه ای بر اساس مقیاس rda مورد بررسی قرار گرفتند. اندازه گیری سرب خون مادر به روش اسپکترومتری جذب اتمی انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار n4 و spss16 و از آزمون های آماری همبستگی اسپیرمن، مجذور کای، من ویتنی ، رگرسیون لجستیک استفاده شد. یافته ها: میزان وقوع تولد نوزاد با وزن کم در پژوهش حاضر 59 نوزاد ( 7/5% ) محاسبه شد. جهت بررسی ارتباط میان وضعیت تغذیه مادران باردار و سطح سرب خون مادر از آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شد که ارتباط دریافت تغذیه ای روزانه ویتامین ث، ریبوفلاوین ، کلسیم و روی با سطح سرب خون مادران باردار معکوس و معنادار بود (05/0>p). همچنین در بررسی ارتباط میان سطح سرب خون مادران و شاخصهای آنتروپومتریک نوزادان و نمرات آپگار دقایق اول و پنجم بعد از تولد از آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شد که ارتباط میان سرب خون مادر و نمره آپگار دقیقه پنجم معکوس و معنادار بود ( 002/0=p، 09/0-=r). جهت بررسی ارتباط وزن نوزادان در بدو تولد و مصرف مکملها در بارداری آزمون من ویتنی انجام شد و مشاهده گردید که بین مصرف مکمل اسیدفولیک دربارداری و وزن نوزادان در بدو تولد ارتباط آماری معناداری وجود دارد درحالیکه این ارتباط با هیچکدام از مکملهای دیگر معنادار نشد.جهت بررسی ارتباط میان سرب خون مادر همراه با عوامل بالقوه موثر بر وزن کم نوزادان در بدو تولد از آزمون رگرسیون لجستیک استفاده شد که طبق نتایج بدست آمده ، دریافت تغذیه ای روزانه ریبوفلاوین، سن بارداری در هنگام زایمان و وزن مادر قبل از بارداری ارتباط معکوس و معناداری با وزن کم نوزادان در بدو تولد دارند. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که ارتباطی میان سطح سرب خون مادران باردار و وزن کم هنگام تولد نوزادان وجود ندارد ولی دریافت تغذیه ای روزانه ویتامین ث، ریبوفلاوین ، کلسیم و روی توسط مادر باعث کاهش سطح سرب خون مادر در بارداری می شود . همچنین نتیجه گرفتیم که میان دریافت تغذیه ای روزانه ریبوفلاوین ، مصرف مکمل اسیدفولیک در بارداری ، سن بارداری هنگام زایمان و وزن قبل از بارداری مادر با کم وزنی نوزادان در بدو تولد ارتباط معکوس و معناداری وجود دارد. کلمات کلیدی : کم وزنی نوزاد، سرب خون مادر ، وضعیت تغذیه، بارداری